Tatlılardan yemeklere hatta bitki çaylarına kadar pek çok yiyecek ve içeceklere ilave edilen tarçın, sağlık açısından da oldukça faydalı olan değerli bir baharattır. 4000 yıl öncesinde Eski Çin yazıtlarında dahi baharat olarak kullanılışına rastlanmaktadır.
Piyasada Çin tarçını ve Seylan tarçını olmak üzere iki tip tarçın kabuğu bulunmaktadır. Çin tarçını (Cinnamomum cassia) kalın kabuk görüntüsüne sahip iken Seylan tarçını (Cinnamomum zeylanici) sert kıvrılmış içiçe geçmiş ince çubuklar halindedir. Ülkemizde çoğunlukla kıvrık çubuklar halinde satılan tarçın çeşidi Seylan tarçınıdır. Her iki tarçın türünün aromasını veren uçucu yağında bulunan sinnamil aldehittir. Çin tarçını %85-90 oranında sinnamil aldehit içerirken Seylan tarçını için bu oran % 65-70’tir.
Güzel aromasının yanı sıra tarçının tüm baharatlarda olduğu gibi sağlığımız üzerinde önemli katkıları bulunmaktadır. Literatürde tarçın ile yapılan araştırmalar incelendiğinde antimikrobiyal, antialerjik, antifungal, ateş düşürücü, doku onarıcı, inflamatuar etkilere sahip olduğu görülmektedir. En çarpıcı ve önemli etkisi ise Tip 2 diyabete sahip olan bireylerde kan şekeri seviyelerini düzenleyici etkiye sahip olmasıdır. Tarçının içinde bulunan doğal ajanlar insülin görevi yaparak kan şekeri seviyesini sabit tutmaktadır. 2003 yılında Tip 2 diyabete sahip 60 kişiyle yürütülen bir çalışmada, tarçının kan serum glikozu üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bireyler 6 gruba gelişigüzel ayrılmıştır. 40 gün boyunca 1.,2. Ve 3. gruba sırasıyla 1g, 3g ve 6 gr kapsül formunda Çin tarçını (Cinnamomum cassia) verilmiştir.4., 5. Ve gruba ise aynı dozlarda olacak şekilde plasebo kapsül verilmiştir. 20 gün ara verilmiştir. 60 gün sonunda tarçın ekstratı alan grupta plasebo grubuna kıyasla kan serum düzeylerinde anlamlı düşüş olduğu bildirilmiştir. Çin merkezli gerçekleştirilen başka bir çalışmada, tarçının HbA1c, açlık kan şekeri seviyesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. 66 tip 2 diyabetli birey gelişigüzel 3 gruba ayrılmıştır. 1. gruba 120 mg, 2.gruba 360 mg tarçın ekstratı son gruba ise plasebo kapsül verilmiştir. Çalışma sonucunda, tarçın ekstratı verilen bireylerin HbA1c ve açlık kan şekeri seviyelerinde anlamlı bir düşüş olduğu kaydedilmiştir. Plasebo kapsül alan grupta herhangi bir değişim olmadığı bildirilmiştir. 2007 yılında yürütülen başka bir çalışmada ise, Tip 2 diyabetli hastalara 5 gr Çin tarçını (Cinnamomum cassia) verilmiştir. Çalışma sonucunda, günlük 3-6 gr tarçın uygulamasının Tip 2 diyabetli bireylerin kan şekeri üzerinde anlamlı bir fark yaratacağı bildirilmiştir.
Özetlemek gerekirse, doğru bilimsel çerçevede uygulan deneysel ve klinik çalışma sonuçları tarçının insulin salınımını arttırdığını ortaya koymaktadır. Tip 1 diyabete sahip olan bireylerde insulin salınımı olmadığı için tarçın kullanımı faydalı olmayacaktır. Dolayısıyla hedef kitlo Tip 2 diyabete sahip olan bireylerdir. Tıbbi anlamda fayda görebilme adına kullanılacak tarçın çeşidi Çin tarçını (Cinnamomum cassia) olmalıdır. Bunun sebebi içerisinde %85-90 oranında sinnamil aldehit barındırmasıdır. Aynı zamanda tedavide kullanılacak miktar ve uygulama süresi de önem taşımaktadır. Yukarıda incelenen çalışma sonuçlarına bakıldığında etkin bir sonuç elde etmek için 5-6 ay gibi bir periyotta günde 5-6 gr tarçın uygulaması yapılmaldır.
Kaynakça:
Hong, Joung-Woo, et al. "Anti-inflammatory activity of cinnamon water extract in vivo and in vitro LPS-induced models." BMC complementary and alternative medicine 12.1 (2012): 1-8.
Safdar, Mahpara, et al. "Effect of various doses of cinnamon on blood glucose in diabetic individuals." Pakistan Journal of Nutrition 3.5 (2004): 268-272.
Lu, Ting, et al. "Cinnamon extract improves fasting blood glucose and glycosylated hemoglobin level in Chinese patients with type 2 diabetes." Nutrition research 32.6 (2012): 408-412.
*Uzman Diyetisyenlerimizden randevu almak için 0534 960 27 78'den bizi arayabilir veya info@nutrist.com.tr ' ye mail atabilirsiniz. Online randevu almak için tıklayınız.
