Toplumda genellikle orta yaştaki erkeklerde ağırlıklı olarak görülen GUT hastalığı, üre metabolizmasındaki bozukluk nedeniyle ortaya çıkar. Kandaki ürik asit düzeyinin yükselip, ürik asitin böbrek yoluyla atılımının az olmasından kaynaklanan metabolik bir hastalıktır. Bu durum ani nöbetlere ve şiddetli ağrılara sebep olur. En sık yer ayak başparmağı etkilenmektedir.
Hastalık primer ve sekonder gut olmak üzere sınıflandırılır.
Primer (birincil) gut: Metabolizma bozukluğuna bağlı oluşur.
Sekonder (ikincil) gut: Diyabet, şişmanlık, koroner arter hastalığı, böbrek hastalıkları ile görülür.
Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Genellikle gece başlayan ataklar, tofüs (monosodyum ürat kristallerinin yumuşak dokuda toplanması), özellikle ayak başparmağı ekleminde şiddetli ağrı ile birlikte etkilenen eklemlerde kızarıklık, hassasiyet, ısı artışı belirtileri arasındadır. Şiddetli ataklar birkaç saat içinde ortaya çıkarken hafif atakler günler içinde ortaya çıkabilir. Ataklar genelde aynı eklem üzerinde olmaktadır.
Gut Hastalığında Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Komplikasyonların önlenmesi, alevlenme sıklığının azalması, tedavi için kullanılan ilaçların etkinliğinin artması ve ileri dönem için kullanım dozlarının azaltılması amacıyla tıbbi beslenme tedavisi sağlanması büyük bir önem teşkil etmektedir.
Gut Hastalığı Diyeti Hedefleri;
-
Obez hastalarda enerji alımının kısıtlanmalıdır. Kilo vermek, ürit asitin düşmesi için en önemli tedavidir.
-
Alkol kullanılmamalıdır. Alkol, ürik asit kristallerinin birikimine neden olur.
-
Pürin içeriği düşük bir diyet uygulanmalıdır. Örnek, beslenme şekli aşağıda verilmektedir.
Gut Atakları Önlemek İçin Alınacak Önlemler
-
Su başta olmak üzere sıvı tüketimi arttırılmalıdır. Bol su vücuttan ürik asit atılımını kolaylaştırır. Günlük 8-10 su bardağı su tüketilmelidir.
-
Alkol ürik asit atılımına engel olduğu için tüketimi bırakılmalıdır.
-
Yüksek pürin içerikli besinlerden uzak durulmalıdır. (Beyin, akciğer, sakatat, geyik eti, tavşan, yağlı balıklar, deniz ürünleri vb.)
-
Az yağlı süt ve süt ürünleri günde 2- 3 su bardağı olmak üzere tüketilmelidir.
-
Çavdar, yulaf vb. gibi kompleks karbonhidratlar, sebze ve meyve tüketimi tercih edilmelidir.
-
Şeker tüketimi kısıtlanmalıdır.
-
Kırmızı et, beyaz et ve balık akut atak döneminde yasaklanır. Akut dönem geçtikten sonra ise günlük 60 g kadar tüketilebilir. (1 porsiyon = 60 g = 8 yemek kaşığı)
Gut Diyetinde Önerilen ve Yasaklanan Yiyecekler ;
|
Besin Grupları
|
Serbest Besinler
|
Yasaklanan Besinler
|
|
İçecekler
|
Kaymaksız süt, kahve, çay
|
Tam yağlı süt
|
|
Ekmekler
|
Beyaz ekmek, kepek ekmeği, mısır ekmeği
|
Çavdar ekmeği
|
|
Yumurta
|
Haşlanmış
|
Kızarmış (omlet)
|
|
Et, tavuk, balık, peynirler
|
Yağsız/ az yağlı peynir
Yumuşak sığır eti, dana eti, kuzu, tavuk, balık (60 g)
|
Tam yağlı peynirler
Karaciğer, beyin, böbrek, dil, dalaki sucuk, pastırma, salam, sosis, ançuez, sardalya, ördek
|
|
Sebzeler
|
Ispanak: 200 g
Karnabahar: 200 g
Bezelye: 60 g
Mantar: 50 g
Kuskonmaz: 50 g
Diğer sebzeler serbest
|
|
|
Kurubaklagiller
|
Kuru fasulye: 60 g
Nohut: 60 g
Mercimek: 60 g
|
|
UYARI: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. Bireysel tanı ve tedavi yerine kesinlikle geçmemektedir. Lütfen doktor ve diyetisyeninizle birebir beslenme programını planlayınız.
Gut Hastalığı Beslenme Danışmanlığı randevu almak veya ücretsiz ön görüşme yapmak için tıklayınız.
